Jak diagnozować środowisko lokalne?

Żaden projekt społeczny nie funkcjonuje w próżni. To zdanie tak oczywiste, że aż banalne. Niemniej, w praktyce okazuje się, że właściwe określenie kontekstu, w którym realizowany ma być projekt wciąż sprawia trudność wielu osobom, które chcą prowadzić działania społeczne. Na kontekst ten składają się w głównej mierze określenie zasobów i potrzeb a także rzetelna identyfikacja specyfiki miejsca, w którym pracujemy.

W niniejszym materiale postaramy się przekonać was, że diagnoza środowiska lokalnego jest bardzo przydatna by dobrze zaplanować i zrealizować projekt. Niektórym wydaje się, że przeprowadzenie diagnozy jest zadaniem skomplikowanym, wymagającym specjalistycznych kompetencji. Nie jest to prawda, choć trzeba pamiętać, że diagnoza środowiska lokalnego to coś więcej niż zbiór przekonań, które mamy w głowie. Najkrócej rzecz ujmując, diagnozowanie środowiska lokalnego to pewien proces badawczy, który trzeba odpowiednio zaplanować a następnie poddać analizie. Diagnozowanie środowiska lokalnego, to poznawanie tej rzeczywistości, która nas na co dzień otacza i przede wszystkim r11; weryfikowanie naszych własnych przekonań na jej temat.

Ale właściwie, po co...?

Rozpoczynając planowanie projektu, w naturalny sposób zaczynamy myśleć od razu o działaniach, które warto zorganizować. Jest to dosyć zrozumiałe, gdyż w wielu osobach, które chcą pracować na rzecz swojego środowiska, dominuje potrzeba konkretu. Takie praktyczne podejście jest bardzo cenne pozwala bowiem skutecznie realizować przyjęte zamierzenia. Jeśli jednak pomysłodawcy pominą etap weryfikacji swoich planów, narażają się na spore ryzyko.

Niebezpieczeństwa związane z brakiem właściwej diagnozy środowiska lokalnego:

Niewłaściwe określenie potrzeb adresatów waszych działań. Jest to zdecydowanie najpoważniejsze zagrożenie. Niedopasowanie projektu do realnych potrzeb skutkuje nie tyle małą frekwencją wśród uczestników, co ich przekonaniem, że dorośli nie chcą słuchać ich zdania. Młodzi ludzie mogą dojść do wniosku, że mimo deklaracji, nie są traktowani podmiotowo.

Niewłaściwe określenie kompetencji uczestników. W projektach młodzieżowych warto dużo uwagi poświęcić rozwijaniu mocnych stron wśród uczestników. Nic tak nie uskrzydla jak poczucie sukcesu i nic tak nie deprymuje jak zadanie “nie do przejścia”.

Zlekceważenie barier, które istnieją w środowisku. Przykładowo., może się już po rozpoczęciu realizacji projektu okazać, że w środowisku istnieją ukryte, nierozwiązane konflikty. Zlekceważenie tego faktu niesie za sobą ryzyko, że nie będziecie w stanie realizować celów, ponieważ cały wysiłek zostanie skoncentrowany na szukaniu wyjścia z tej sytuacji.
Niewykorzystanie zasobów środowiska. Bardzo często okazuje się, że w środowisku lokalnym funkcjonuje wiele osób i instytucji, które są chętne, aby wam pomóc, choć wcale o tym nie wiecie.

Dublowanie działań. Warto sprawdzić, czy wasze propozycje nie trafią do grupy, którą ktoś już kiedyś objął podobnymi działaniami.

Tych zagrożeń możnaby wymienić jeszcze więcej. Najważniejsze – Dobra diagnoza pozwala, dopasować działania do realnych potrzeb, maksymalnie wykorzystać lokalne zasoby i w porę zidentyfikować zagrożenia!


Agata Nowotny
Karolina Sztandar - Sztanderska
Aleksandra Daszkowska - Kamińska

Jest to fragment poradnika, który został opublikowany na stronie: http://www.rownacszanse.pl/