Masz szansę zabrać państwu 1% swojego podatku

Kończy się rok podatkowy i warto w związku z tym przypomnieć o możliwości dokonania odpisu 1% podatku, zwłaszcza, że sam mechanizm uległ zmianie. Nadal możemy przekazać określoną kwotę naszego podatku na rzecz wybranej organizacji, fundacji, czy stowarzyszenia, ale nie musimy sami dokonywać wpłaty na konto tej organizacji, bo teraz zrobi to za nas naczelnik Urzędu Skarbowego.


Rozliczając się z fiskusem za rok 2007 podatnik - po raz pierwszy - nie będzie musiał osobiście wpłacać pieniędzy na rzecz organizacji, tak jak to było dotychczas. Obywatel będzie miał możliwość przekazania kwoty odpowiadającej maksymalnie 1% należnego podatku wybranej, tylko jednej organizacji pożytku publicznego, wskazując w swoim zeznaniu rocznym PIT w odpowiedniej rubryce nazwę organizacji oraz podają jej numer rejestrowy z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) i kwotę, którą chce jej przekazać. Darowana kwota może być większa, jednak odliczone zostanie tylko 1% z należnego podatku. W ciągu trzech miesięcy od złożenia PIT-u naczelnik właściwego Urzędu Skarbowego ma obowiązek przekazać wskazaną przez podatnika kwotę, na rzecz wybranej przez niego organizacji pożytku publicznego (OPP).

Zmienia się mechanizm dokonywania odpisu, natomiast istota sprawy się nie zmienia. 1% to wyjątkowy mechanizm, swoista demokracja podatkowa. Państwo daje obywatelowi prawo decydowania o tym, jak wykorzystać 1% należnego budżetowi podatku. Nie jest to więc typowa ulga podatkowa, a raczej przywilej współdecydowania, a także możliwość wspierania realizacji określonych celów społecznych, które my, obywatele uznamy za ważne. To osoby płacące podatki decydują, czy chcą wspomóc działania na rzecz pożytku publicznego konkretnej organizacji oraz jaką kwotą.

Swoje 1% podatku możemy przekazać jedynie tej organizacji, która znajdzie się w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” z dnia 31 grudnia 2007 r. (Nr 99, poz. 1078). Wykaz liczy 5602 organizacje i jest do pobrania ze strony http://www.pozytek.gov.pl/Wykaz,organizacji,majacych,status,OPP,1020.html.

Czym są organizacje pożytku publicznego?

Aby uzyskać taki status stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje, muszą spełniać szereg warunków, m.in. realizować zadania pożytku publicznego, które wymienia ustawa oraz prowadzić działalność statutową na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy ludzi znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej lub materialnej. Zarejestrowane organizacje pożytku publicznego pomagają wszystkim potrzebującym, począwszy od dzieci, poprzez młodzież, dorosłych na seniorach kończąc. Działają w bardzo różnych sferach, na przykład: ekologia, edukacja, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, sport czy kultura.

Jak dokonać odpisu:

1. Wybierz organizację pożytku publicznego, której masz zamiar przekazać 1% podatku
- sprawdź jej dane
- zdecyduj, czy właśnie taką działalność chcesz wspierać.
- pod adresem http://bopp.pozytek.gov.pl/szukaj.do można wyszukać konkretną organizację podając jej nazwę, siedzibę lub numer KRS.

2. Wypełnij zeznanie podatkowe i oblicz 1% podatku
- wypełnij odpowiedni formularz PIT (PIT-28, PIT-36, PIT 36L, PIT-37, PIT-38) i ustal wysokość należnego podatku
- oblicz ile wynosi 1% należnego podatku i wpisz taką kwotę (zaokrąglając do pełnych dziesiątek groszy w dół) w odpowiednią rubrykę formularza PIT.

3. Wypełniony PIT złóż w Urzędzie Skarbowym od 1 stycznia do 30 kwietnia
- w razie nadpłaty Urząd dokona zwrotu kwoty stanowiącej 1% podatku
- w pozostałych przypadkach wyliczona dopłata zostanie pomniejszona o wpłatę na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Uwaga: Dla podatników prowadzących działalność gospodarczą, opodatkowanych w formie tzw. ryczałtu ewidencjonowanego przeznaczony jest formularz PIT-28. W tym przypadku podatnicy składają roczne zeznanie podatkowe do końca stycznia, następującego po roku, za który składane jest zeznanie podatkowe.

Warto także przypomnieć, że skorzystanie z możliwości odpisu jest dobrowolne, a podatnik ma swobodny wybór organizacji, na którą chce przekazać swój 1%. Niedozwolone jest zmuszanie podległych pracowników do przekazywania odpisów na rzecz fundacji firmy, w której jesteśmy zatrudnieni lub instytucji, w której pracujemy. Podatnik może przekazać swój 1% podatku jedynie na działania służące dobru wspólnemu, realizowane przez organizacje pożytku publicznego, a nie na wsparcie konkretnej osoby czy osób. Ministerstwo Finansów zgodziło się jednak, byśmy mogli wskazać w swoim PIT podopiecznego organizacji, na którego rzecz chcemy przekazać 1% podatku np. na leczenie. W PIT w rubryce "Inne informacje, w tym ułatwiające kontakt z podatnikiem" wpłacający może podać np. imię i nazwisko podopiecznego organizacji, którego chce wesprzeć swoją darowizną.

Formalnie przepisy wciąż zabraniają przekazania 1%. na konkretną osobę – urzędy przeleją na konto organizacji pieniądze, i to od jej dobrej woli zależy, czy będzie się sugerowała wskazaniami podatnika przy podziale pieniędzy. W takiej sytuacji - zgodnie z sugestią Ministerstwa finansów - rozsądnym rozwiązaniem byłoby, aby osoba, która przekazuje część swojego podatku na rzecz OPP, przesłała jednocześnie do danej organizacji oświadczenie, że chciałaby wesprzeć jedną konkretną osobę lub rodzaj działalności i podała kwotę, jaka została umieszczona w zeznaniu rocznym. Wtedy obdarowana organizacja po otrzymaniu wszystkich wpłat będzie mogła wyodrębnić na podstawie oświadczenia sumę pieniędzy od danego darczyńcy i przekazać ją na rzecz wskazanej osoby lub na określony cel.

Nowy mechanizm odpisu jest z pewnością bardziej przyjazny i wygodny dla darczyńcy, którego „zadanie” polegać będzie teraz na dotarciu do wykazu organizacji pożytku publicznego, wybranie z niego organizacji, której działalność chce wesprzeć i wypełnienie odpowiednich rubryk w zeznaniu rocznym PIT. Z punktu widzenia organizacji to może przynieść potencjalnie większe wpływy, ale organizacja nie będzie, tak jak dotychczas, wiedziała, kto jej zaufał, nie będzie mogła więc indywidualnie podziękować i poinformować, jak wykorzystała przekazane środki. Cały system przekazywania środków będzie też trudniejszy do skontrolowania, bo organizacja nie będzie mogła zweryfikować autorstwa otrzymanych wpłat, a podatnik faktu, czy jego wpłata dotarła do odbiorcy. Łatwiejszy kontakt będzie w małych, lokalnych organizacjach; tam będzie można osobiście podziękować za dar i rozliczyć się z niego przed lokalną społecznością.

Trudności pojawią się natomiast w przypadku organizacji, które posiadają oddziały terenowe nie posiadające osobowości prawnej. Dotychczas podatnik przekazując organizacji wpłatę z tytułu 1% mógł wskazać, że chce, aby środki te trafiły na rzecz np. oddziału regionalnego danej organizacji ogólnopolskiej. Przy obecnym rozwiązaniu nie jest to możliwe, co powoduje, że ciężar odpowiedzialności za regionalny podział przekazanych środków spada na organizację. Organizacje sieciowe boją się, że z tego powodu wpłaty z tytułu 1% mogą się radykalnie zmniejszyć.

Uproszczony mechanizm odpisu podatkowego może też okazać się niekorzystny dla mniejszych, regionalnych organizacji. Ich działacze obawiają się, że sponsorzy chętniej będą przekazywać swoje pieniądze dla organizacji, które znają z prasy lub telewizji, które maja fundusze na reklamę. Lokalne stowarzyszenia, czy fundacje muszą docierać do potencjalnych dobrodziei w inny sposób: poprzez kontakty osobiste, publikacje w lokalnej prasie, ulotki wyjaśniające zasady odpisu. Muszą też wykazać się większą aktywnością i pozyskiwać wsparcie lokalnych autorytetów: nauczycieli, lekarzy, pracowników socjalnych, księży albo radnych. Dobrym pomysłem jest tworzenie własnych stron internatowych lub zamieszczanie stosownych apeli na stronach urzędów gmin, parafii, szkół, miejscowych firm i innych zaprzyjaźnionych osób. Przykładowo - w Gablotce Szkolnej można bezpłatnie publikować informacje o działalności na rzecz dzieci i młodzieży w zakresie edukacji, leczenia, wypoczynku, dożywiania itp.

Należy pamiętać, aby przedstawiać efekty realizowanych działań i konkretne cele do realizacji w najbliższym czasie. Same apele nie wystarczą, bowiem wielu statystycznych Polaków będzie podejrzewać, że Ich pieniądze zostaną ukradzione, zmarnotrawione lub wzbogacą jakiegoś "oligarchę.

Nie ma konieczności potwierdzania statusu organizacji pożytku publicznego, której chcemy przekazać swój odpis. Od momentu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego organizacja posiada ten status, aż do chwili wykreślenia wzmianki o statusie z rejestru. Musimy uzmysłowić sobie, że jeśli nie zdecydujemy się na darowiznę, pieniądze nie zostaną w naszej kieszeni, bo będziemy musieli i tak je oddać fiskusowi - wtedy urzędnicy zdecydują na co je wydać.

Pamiętajmy: każda złotówka z odpisu ma znaczenie - sami decydujemy, komu ją powierzamy i na jaki cel.

Zmiana zasad wspomagania organizacji pożytku publicznego została wprowadzona ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) i obowiązuje od 1 stycznia 2007 r.


(tekst niniejszego artykułu może zostać przedrukowany na innych stronach internetowych i w prasie z zachowaniem linków i podaniem aktywnego odnośnika do źródła)