Historia oczami pedagoga, czyli nowości naszej Oficyny

W Oficynie Wydawniczej IMPULS sensacja goni sensację, tym razem dosłownie: od kilku dni na naszych półkach gości Historia dla ludzi, autorstwa trzech znakomitych reprezentantek poznańskiego ośrodka akademickiego: Iwony Chmury-Rutkowskiej, Edyty Głowackiej-Sobiech i Izabeli Skórzyńskiej. Nietuzinkowość publikacji kryje się w jej głównej tezie o charakterze wybitnie demaskatorskim, gdyż opartym na rewizjonizmie, i to podwójnym, dzięki czemu książka doskonale wpisuje się w charakterystyczny dla naszych czasów pęd do wydzierania prawdy, wysupływania jej z fałszywych otoczek, wygrzebywania spod stosu zakurzonych komunałów.

Tym razem ponownemu odczytaniu poddano podręczniki historii, jako dziedziny szczególnie podatnej na wszelkiego rodzaju manipulacje. W ujęciu Autorek wiedza prezentowana w szkole jest wiedzą spreparowaną. Przede wszystkim to, co kryje się pod szyldem "historii powszechnej", stanowi wyłączną "narrację grupy trzymającej władzę symboliczną i ekonomiczną", jest więc opowieścią o mężczyznach.

Maskulinizacja władzy i przemocy oraz historia jako ciąg wojen i konfliktów - oto, zdaniem Autorek, najkrótsza definicja historii. Manipulacja ta rodzi kolejną: w podręcznikach historii próżno szukać historii widzianej/opowiedzianej z punktu widzenia "zindywidualizowanych, nieheroicznych ofiar" - kobiety, robotnika, sieroty, kaleki. O taką wersję dziejów upominają się swoją książką Autorki. Byłaby to historia pisana pod dyktando Foulcaulta: historia medycyny, historia więzienia, historia szaleństwa i seksualności, zapis codziennego, nieimponującego, lecz niezbędnego, by przetrwać, "krzątactwa". Jest w tym projekcie coś z ducha pozytywizmu, z jego dążeń do przywrócenia codzienności właściwej rangi, zarzucenia umownego heroizmu w imię szeroko pojętej racji ogółu.

Czy próba ta się powiodła? Fakt wydania książki mówi sam za siebie...

Podręczników ci u nas dostatek, nie tylko historycznych. Jeszcze gorącą nowość stanowi Pedagogika porównawcza pióra Renaty Nowakowskiej-Siuty, znakomicie wypełniająca lukę wydawniczą - blisko dziesięć lat minęło od chwili, gdy ukazał się ostatni podręcznik z zakresu pedagogiki porównawczej. Monografia ta, stanowiąca de facto kompendium wiedzy pedagogicznej, daleka jest jednak od przepisowej sztywności tradycyjnego podręcznika.

Autorka omawia wybrane zagadnienia ze swadą i polotem, swobodnie nawigując między karkołomnymi, zdawałoby się, koncepcjami. Publikacja niniejszego podręcznika zbiega się w czasie z rozkwitem polskich badań nad pedagogiką porównawczą, zrodzonych z zainteresowania zagranicznymi systemami edukacji oraz ze wzrostem prestiżu pedagogiki porównawczej w ogóle. Imponuje zawartość merytoryczna publikacji: w siedmiu rozdziałach Autorka zdołała zawrzeć wiedzę tak rozległą, że z powodzeniem mogłaby zostać rozpisana na siedem osobnych podręczników; i tak są to kolejno: podstawy teoretyczno-metodologiczne pedagogiki porównawczej jako dyscypliny naukowej, elementy struktury i funkcjonowania systemów oświatowych, próba przybliżenia zagranicznych instytucji oświatowych, wreszcie - próba wskazania miejsca pedagogiki porównawczej w przyszłym rozwoju nauk.

Znakomite recenzje, jakimi cieszy się książka Renaty Nowakowskiej-Siuty, pozostają w pełni zasłużone...

Żaden podręcznik nie spełni swojego zadania bez szkoły jako instytucji i właśnie złożonej problematyce szkoły poświęcona jest trzecia z proponowanych przez nas nowości: Szkoła jako przestrzeń edukacyjnego (nie)porozumienia. Skąd złożoność zagadnienia? Oto pytanie, przed jakim stanął zespół badaczy pod kierunkiem Agnieszki Domagały-Kręcioch i Bożeny Majerek; w ich ujęciu szkoła jest tworem wielowarstwowym, wyrastającym daleko poza pierwotnie zakreślone funkcje. Z jednej strony poraża ogrom możliwości, jakie dzisiejsza technika stawia zarówno przed nauczycielem, jak i przed uczniem możliwości, jakich dotąd nie było.

Ale szkoła to wciąż jeszcze miejsce, gdzie edukacja programowana jest odgórnie, a postulat nauczania zindywidualizowanego pozostaje wciąż tylko postulatem. W takim kontekście szkoła staje się synonimem zmarnowanych szans; niestety, nie wymyślono dotąd instytucji alternatywnej, pozostaje więc tylko udoskonalać tę już istniejącą i temu służyć ma ta książka...

ZAPRASZAMY DO OFICYNY WYDAWNICZEJ IMPULS!